مسجد جامع یزد بی شک يكی از شاهكارهای نو آور و خاص معماری مساجد ايران به شمار می رود كه تزئينات زيبا و کاشی کاری منحصر به فرد آن جلوه ای ویژه به آن بخشیده است. چشم و دل هر بیننده ای را محسور می کند.
معروفیت این اثر در جوامع بین المللی هم به حدی است که مسجد جامع یزد به انگلیسی Jameh Mosque of Yazd تعداد جستجوی بالایی دارد، در کتب تاریخی یزد بیان شده است که این مسجد را بر روی آتشگاه ساسانی ساخته اند و سنگ بنای آن توسط علاء الدوله گرشاسب نهاده شده است. مسجد جامع قدیم در قرن ششم هجری قمری و به دستور گرشاسب از نوادگان علاء الدوله کالنجار ساخته شده بود و بنای اصلی مسجد کنونی از آثار سید رکن الدین محمد قاضی و مربوط به دوران حکومت آل مظفر در قرن هشتم و نهم هجری قمری است.
در این مقاله می خواهیم جزییات و زیبایی های این اثر تاریخی خاص را که توسط تیم تحقیقاتی فارا گشت جمع آوری شده است؛ را برای شما شرح دهیم. وقتی با تور یزد فارا گشت به این شهر زیبا و تاریخی سفر می کنی اطلاعات کامل و جامع تری داشته باشی تا سفرت بسیار لذت بخش تر شود.
مسجد جامع یزد؛ مسجدی بی بدیل
مسجد جامع یزد در طول تاریخ
سید رکن الدین پس از احداث بقعه، میدان، آب انبار و ساعت در این شهر به تعمیر و تجدید بنای مسجد جامع یزد پرداخت. اصیل ترین بخش های هنر معماری بی نظیر ایرانی در گچ کاری، شبستان، صحن، گنبد، کاشی کاری و مناره های برافراشته آن به چشم می خورد و شما را جذب می کند.
این مسجد بزرگ در اصل طی ۱۰۰ سال و سه دوره مختلف بنا شده است. پایه های اصلی آن توسط ساسانیان و بنای فعلی مسجد از لحاظ شیوه معماری متعلق به دو دوره موسوم به آذری در ایران می باشد.
مسجد جامع مشتمل بر مناره، يك ايوان بلند، گنبد خانه، دو شبستان تابستانه با دو گرم خانه در ضلع شرقی و غربی، يك صحن بزرگ مستطيل شكل و دو پاياب می باشد. گرمخانه شرقی به شبستان شازده معروف است و جديدا توسط هيئت حاميان مسجد بازسازی شده است. مجموعه ايوان، گنبد خانه و فضاهاي پيرامون آن، زيباترين بخش بنا را تشکیل می دهند و مسجد جامع یزد را پر شکوه تر کرده اند.
این بنا دارای شش ورودی است كه در اضلاع مختلف آن واقع شده اند. ورودی اصلی كه در ضلع شرقی مسجد واقع شده دارای سر دری بلند و كتيبه های كاشی معرق است که دو مناره نيز بر روی آن ساخته شده است. اين سر در زيبا در زمان شاهرخ تيموری به بنا اضافه شده و بر آن تزئينات و كاشی معرق با نقوش گره چينی و اسليمی كار شده است. بخش اعظم اين آثار به مرور زمان تخريب شده بود در تعميرات هئيت حاميان باز سازی شده است.
این بنا همچون میدان امیر چخماق یزد ، بقعه دوازده امام یزد و باغ دولت آباد یکی از آثار تاریخی بسیار جذاب و زیبا می باشد.
معماری مسجد جامع یزد
صحن وسيع مسجد مستطيل شكل و بیش از 1000 متر مربع است. در وسط آن نیز مهتابی بزرگی به منظور اقامه نماز در فصول مناسب قرار گرفته است. دور تا دور صحن رواق هايی قرار دارد كه علاوه بر ايجاد سر پناه و سايبان، زيبايی خاصی به فضای صحن داده و آن را از يكنواختی خارج کرده است .
مردم شهر یزد تصور می کنند که خاک کاشی های به کار رفته در این مسجد و همین طور مصالح این مسجد از کربلا آورده شده اند. و برای ساختن آن به جای آب، از گلاب مخصوص استفاده شده است.
محراب اصلی يا محراب واقع در گنبد خانه يا مقصوره يك دهانه مستطيل شکل است كه از دو طرف آن معبرهای تنگ و كوتاهی به دو سوی گنبد خانه راه دارند. اين محراب زيبا مزين به انواع نقوش كاشی معرق، كتيبه و آجر ضربی است و بر دو كاشی ستاره ای شكل اسم استادكار و تاريخ ساخت محراب ( 777 هجري ) نقش بسته است.
محراب این مسجد از سنگ مرمر یکپارچه بوده که دارای قسمتی با شکل کاشی کاری کوچک به شکل کره زمین است و از همه رنگ ها در آن به کار رفته است. گنبد زيبای مسجد از نوع دو پوسته پيوسته بوده و بر آن نقش گل صابونكی معقلی با ظرافت اجرا شده است و بر ساقه آن كلمه « الملك اللّه » به خط كوفی تكرار شده است.
دو مناره مسجد جامع كه ارتفاع تقريبی آنها 52 متر است، داراي قطری در حدود 8 متر بوده و در دوره صفوی به بنا افزوده شده است. اما در سال 1313 فرو ريخته و دوباره تجديد بنا می گردد. يكی از مناره های این مسجد تاریخی دارای پلكان دو طرفه است که در سفر یزد همان طور که در منابع رسمی مثل ویکی پدیا هم آمده است؛ از آن دیدن می کنی.
بنای گنبد خانه متعلق به دوره ایلخانی و سر در بلند مسجد متعلق به زمان شاهرخ و دوره تیموری می باشد. شهرت این بنا به لحاظ خوابیدگی گنبد، سر در رفیع و همچنین کاشی کاری زیبا و منحصر به فردش، زبان زد خاص و عام می باشد.
تغییرات مسجد جامع تا به امروز
در دوره قاجاريه تخريب و نوسازی وسيعی در مجموعه مسجد جامع رخ می دهد كه باعث دگرگونی و تغيير چهره آن می گردد. اين اقدامات در زمان فرمانروايی شاه محمد ولی ميرزا در يزد و در زمان سلطنت فتحعلی شاه قاجار رخ می دهد و عمليات ساختمانی وی از سال 1236 آغاز و در سال 1240 به پايان می رسد.
وی اقدام به تخريب بخش های قديم مسجد نموده و صحن بزرگ فعلی مسجد با رواق های اطراف آن را اضافه می كند. همچنين شبستان بزرگی در ضلع غربی مسجد بر روی ساخت و سازهای كاكويان احداث كرده و انحراف قبله آن را تصحيح می كند كه در حال حاضر به شبستان شازده مشهور است.
مسجد جامع و احیاء دوباره
بعد از اين اقدامات موقوفات قديمی مسجد از بين رفت. بدين ترتيب به علت عدم وجود ضمانت مالی در مدت زمان طولانی و نزديك به يك قرن، مسجد روی به تخريب نهاد تا در سال 1349 هيئت حاميان مسجد جامع كبير يزد، تحت نظارت مرحوم حاج سيد علی وزيری و به ياری محمد تقی مصطفوی (باستان شناس) تشكيل و به احيای مسجد پرداختند.
به هر تقدير علی رغم نو سازی مسجد كه منجر به احيای اين بنای بزرگ تاريخی شد. توسط هيئت حاميان، تصميم بر تخريب بقايای بناهای اوليه گرفته شده و در مكان آن شبستان جديدی در ضلع شرقی صحن ساخته شد و یکی دیگر از جاهای دیدنی یزد رقم خورد.
مسجد جامع یزد کجاست؟
آدرس مسجد در خیابان امام، مقابل برج ساعت، انتهای خیابان مسجد جامع، واقع شده است.
ساعت بازدید از مسجد جامع یزد؟
هر روز حدودا از ساعت 7:00 الی 20.00 پذیرای مسافران و بازدید کنندگان است.
نقشه و آدرس مسجد جامع یزد در گوگل مپ
تصمیم گرفتی بری به یزد و جذابیت های این شهر رو ببینی؟ مطمئنا یکی از دغدغه هات انتخاب محل اقامتی خواهد بود که قرار است شب را در آنجا استراحت کنی، این محل اقامت باید از نظر تمیزی، امکانات و قیمت مناسب سلیقه شما باشه. سلیقه شما چیه؟ صفحه رزرو هتل در یزد کاملترین اطلاعات رو درباره هتل ها به شما میده تا بهترین انتخاب محل اقامت رو داشته باشی:
وقتی با آژانس هواپیمایی و مسافرتی فارا گشت تماس می گیری همکاران ما به تمامیه سوالات شما درباره مسجد جامع یزد، مدت زمان سفر به یزد، امکانات و درجه هتل های پکیج تور یزد ارزان عادی یا تور یزد نوروز و خدمات گشت ها و بهترین راهکارها پاسخ می دهند پس خیالت راحت باشد.
پاسخگویی به همه شما عزیزان یکی از وظایف مورد علاقهٔ ماست. پس برای دریافت اطلاعات بیشتر و زمان و شرایط رزرو تور می توانی با شماره تلفن های زیر تماس حاصل فرمایی.
تورهای پیشنهادی :
امیدوارم تا اینجای مطلب، از اطلاعات درباره مسجد جامع یزد لذت برده باشی. هر زمان که قصد داشتی به یزد سفر کنی و این اثر تاریخی محبوب را از نزدیک مشاهده کنی با ما در فارا گشت تماس بگیر تا کارشناسان تور یزد، بهترین شرایط مسافرت را برایت فراهم کنند.